Bản tình ca của cây và đất

Những chiếc hộp ý tưởng...

Khác với nhiều nhà máy mà cuộc đời làm báo hơn 40 năm tôi may mắn được đến, Đạm Phú Mỹ làm tôi thực sự ngạc nhiên và ấn tượng bởi nhiều chiếc hộp màu xanh có ghi chữ “Hộp ý tưởng” đặt ở vị trí ra vào các phân xưởng, phòng làm việc. Rồi tận mắt nhìn thấy một công nhân trẻ trong trang phục bảo hộ lao động màu xanh mạ bỏ một tờ giấy vào hộp đó. Tò mò tôi hỏi: “Em vừa bỏ cái gì vào hộp”. Trả lời: “Phiếu ý tưởng”. Tôi lại hỏi: “Để làm gì”? “Trong quá trình làm việc, bọn em thấy khâu nào, chi tiết nào chưa hợp lý hóa, chưa tối ưu có thể mạnh dạn đưa ra ý tưởng nhằm cải tiến giúp máy móc chạy trơn tru, đồng bộ, trường tồn, năng suất cao hơn”.

Tôi thầm nghĩ: “Hay quá, nếu không xuống Nhà máy sẽ không biết được điều thú vị này...”

Vườn ươm ý tưởng và sáng kiến

Phải mất gần một tiếng, tôi mới đọc xong bảng tổng kết ý tưởng và các sáng kiến của Nhà máy Đạm Phú Mỹ kể từ khi Nhà máy vào hoạt động đến nay. Phải nói là hết sức ngạc nhiên và ngưỡng mộ, bởi không có mấy nhà máy ở Việt Nam lại thu hút được nhiều bộ óc thông minh và trái tim nhiệt huyết như vậy.

Phân bón Phú Mỹ cho mùa vàng bội thu

Theo chị Đoàn Thanh Mai, Phó Trưởng Phòng Tổ chức Nhân sự Nhà máy Đạm Phú Mỹ, 1.924 ý tưởng và sáng kiến hợp lý hóa sản xuất, làm lợi cho Tổng công ty hơn 537,3 tỷ đồng mới là con số tính đến năm 2024. Sáu tháng đầu năm 2025, tính sơ sơ đã có gần 300 ý tưởng. Trong số này phải kể đến các sáng kiến nổi bật sau: Chuyển đổi giữa các phương thức vận hành Steam Turbine/Motor dẫn động cho các bơm/quạt 10P8001, 10P8002 và 10B8001/K1 làm lợi từ 50-60 tỷ đồng/năm; Cải tiến các bước xử lý công nghệ thiết bị phản ứng 20-R-1001, rút ngắn tiến độ đợt bảo dưỡng tổng thể năm 2021 tính thành tiền là 5,8 tỷ đồng; hay sáng kiến Kiểm soát tiêu hao nguyên liệu đầu vào NPK làm lợi 20 tỷ đồng/năm; Tối ưu hóa vật tư, đa dạng hóa nhà cung cấp: giá trị làm lợi khoảng 108 tỷ đồng.

Kỹ sư Nguyễn Văn Dũng, Trưởng Xưởng Amoniac cho biết, các dây chuyền thiết bị tại Nhà máy rất hiện đại, nhưng thiết kế và chế tạo theo một thiết kế cho tất cả các nhà máy đạm trên thế giới. Bởi vậy, khi về lắp đặt và vận hành tại môi trường Việt Nam lại có những chi tiết, bộ phận cần được cải tiến để hợp lý hóa và phù hợp với thực tế Việt Nam nhằm giảm thiểu các rủi ro, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm.

Sáng kiến, ý tưởng là một trong nhiều phong trào thi đua diễn ra sổi nổi, thu hút hầu hết người lao động tại Nhà máy Đạm Phú Mỹ tham gia. Năm nào Nhà máy cũng có trên dưới 300 sáng kiến, ý tưởng, trong đó có hơn một nửa được áp dụng vào sản xuất làm lợi cho Nhà máy hàng tỷ đồng.

Kỹ sư Nguyễn Trí Thiện, Trưởng Phòng Công nghệ sản xuất giải thích, mỗi lần bảo dưỡng thiết bị, máy móc tổng thể Nhà máy, bộ phận vận hành đều đưa ra nhiều ý tưởng hay. Đây là việc làm tự giác, tự thân công việc hằng ngày đòi hỏi họ luôn trăn trở, suy nghĩ chứ không phải do lãnh đạo ra lệnh hay áp đặt...

Là phân xưởng quan trọng được coi là “trái tim” của Nhà máy, Amoniac là điển hình của sáng tạo với nhiều ý tưởng hay và số lượng người tham gia. “Sự cần thiết giảm nhiệt độ khói lò 10-SK-2001 ra môi trường”, “Đánh giá sự ảnh hưởng của việc tăng dòng nước qua 10-E2005 tới cụm tách CO₂, cụm tổng hợp và cụm làm lạnh” là hai trong số 26 ý tưởng đã được đưa vào áp dụng.

Ở phân xưởng khác, cán bộ kỹ thuật, công nhân Khối Vận hành Sản xuất bao gồm 4 xưởng: Phụ trợ, Amoniac, Urê và Sản phẩm đều tham gia phong trào hiến kế và cho ra hàng trăm ý tưởng. Cùng độ tuổi với Dũng, Chung Hoàng Văn, Phó Quản đốc Xưởng Phụ trợ tâm sự, dây chuyền thiết bị Nhà máy là một hệ thống đầu cuối khớp nối với nhau (từ khâu nguyên liệu đến sản phẩm cuối cùng). Vì vậy, bất cứ chỗ nào, khâu nào trục trặc cũng sẽ ảnh hưởng đến khâu vận hành, ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm. Vì vậy, đưa ra ý tưởng, sáng kiến để máy móc chạy trơn tru, đồng bộ là trách nhiệm, là đam mê của mỗi người lao động...

Với chức năng và nhiệm vụ là cung cấp khí, điện, nước làm mát, nước khử khoáng để làm mát các thiết bị phụ trợ, các máy nén, các thiết bị động... Xưởng Phụ trợ đã ngăn chặn nhiều tình huống, xử lý đúng quy trình, quy phạm sự cố với nhiều ý tưởng táo bạo của các bạn trẻ. Vì vậy Nhà máy chưa bao giờ xảy ra sự cố đáng tiếc... Theo Văn, muốn làm việc tốt, muốn Nhà máy chạy ổn định dài ngày phải nắm chắc nguyên lý, nền tảng về công nghệ hóa dầu và làm chủ thiết bị... Điều này cũng lý giải vì sao, Xưởng Phụ trợ có tới gần 500 ý tưởng, trong đó có gần 100 ý tưởng của đoàn viên thanh niên.

Huy động mọi nguồn lực

Chủ tịch Công đoàn Tổng công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí (PVFCCo - Phú Mỹ) Tống Xuân Phong cho biết, mục tiêu chính của chương trình ý tưởng nhằm huy động mọi nguồn lực vào công cuộc cải tiến, khuyến khích và nâng cao niềm tự hào về công việc, về Nhà máy. Chương trình bao gồm các lĩnh vực như thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tăng năng suất lao động, giảm chi phí sản xuất, kinh doanh, đa dạng hóa sản phẩm, cải tiến công tác quản lý, nâng cao độ bền của thiết bị, giảm nguy cơ gây sự cố, tăng hiệu quả sử dụng máy móc, thiết bị, cải thiện điều kiện lao động, bảo vệ môi trường, sức khỏe...

Chương trình không chỉ thu hút đông đảo người lao động tham gia mà còn tạo ra không khí vui tươi, phấn khởi trong lao động sản xuất, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Họ có thể là người bảo vệ, lao công, nấu ăn đến anh lái xe, chị văn thư, cán bộ đoàn thể... Các ý tưởng dù lớn hay nhỏ, dù được triển khai hay không đều được trân trọng. Bộ phận nhà ăn có sáng kiến phun sương trước 2 giờ ăn trưa cho khu vực nhà ăn và nhà nghỉ trưa để giảm nóng cho công nhân, thay đèn cao áp bằng đèn neon tại hệ thống giàn đèn vừa sáng hơn lại vừa tiết kiệm điện; đội xe có sáng kiến dán kính xe để tăng độ bền cho kính và quan sát dễ hơn; dịch vụ bảo vệ cũng xây dựng tiêu chí đánh giá, nghiệm thu công việc là những ví dụ sinh động về các phong trào thi đua tại Nhà máy.

Chương trình được Nhà máy xây dựng rất bài bản, công phu, ban hành công khai và được đánh giá, sơ kết, tổng kết. Hội đồng Khoa học Công nghệ Nhà máy sẽ nghiệm thu và đưa ra quyết định khen thưởng. Thông thường những ý tưởng lớn, giá trị kinh tế cao, Nhà máy mời thêm các nhà khoa học thuộc nhiều lĩnh vực đánh giá, nghiệm thu và được gửi về Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam.

Chiến sĩ thi đua Đỗ Xuân Mai, Trưởng Phòng Kỹ thuật là một trong những người đã bảo vệ thành công ý tưởng của mình. Với các sáng kiến thiết kế logic cho bơm dầu 10-P-4010 A/B, bơm condensate 10-P-4001A/B và đấu dây cho bơm dầu 10-P-4010, đo mức bồn pha loãng dung dịch acid sulfuric sử dụng đầu dò Ultrasonic đã đảm bảo an toàn cho vận hành, tăng tuổi thọ thiết bị, không tốn chi phí thuê chuyên gia.

Kỹ sư Võ Trung Hiếu, Tổ trưởng Tổ Sáng chế Sáng kiến Đội Turbine - Máy nén cũng là “ngôi sao sáng” trong lĩnh vực này. Sáng kiến lắp thêm hệ thống vent cho cụm 10-E-3001, thay đổi vòng carbon làm kín trên bộ van trip và van điều khiển của turbine 10-STK-8001A bằng loại vật liệu khác sản xuất trong nước nhưng độ bền và các thông số kỹ thuật đảm bảo, rẻ hơn nhiều lần đã góp phần kéo dài tuổi thọ thiết bị.

Không bao giờ cạn kiệt

Giám đốc Nhà máy Lê Trọng Đĩnh Chi trưởng thành từ trưởng ca điều hành nhớ lại, khi Nhà máy xây dựng và lắp đặt dây chuyền thiết bị có tới hơn 50 chuyên gia của Hãng Technip (Pháp) và các nước khác sang giám sát. Anh và các kỹ sư phát hiện ra một số thiết bị khi về đến Việt Nam đã bị ảnh hưởng của môi trường ẩm ướt, một số thiết bị khác lại chưa được tối ưu hóa cần phải chỉnh sửa lại. Vậy là anh bàn với các bạn mạnh dạn viết bức tâm thư gửi lãnh đạo Nhà máy và Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đưa ra các sáng kiến và ý tưởng để dây chuyền Nhà máy chạy ổn định, tiết kiệm chi phí, đồng thời cho ra sản phẩm chất lượng cao.

Lắng nghe, khuyến khích phản biện, tạo điều kiện cho người lao động cống hiến, dám chịu trách nhiệm là phương châm hành động đầy tính thuyết phục và nhân văn của lãnh đạo Nhà máy, trong đó có nhiều ý tưởng chưa có tiền lệ ở Việt Nam. Chi kể một chuyện khá thú vị, một kỹ sư đi kiểm tra máy, anh ta nghe tiếng máy chạy bất thường. Thay vì báo cáo lãnh đạo, kỹ sư ấy cho máy dừng luôn. Có hai câu hỏi sẽ đặt ra: Một là mặc kệ cứ cho máy chạy, nếu xảy ra sự cố thì đó là tại thiết bị. Hai là tự tin, cho dừng máy và chịu trách nhiệm trước lãnh đạo nếu dừng sai. Kết quả là, tinh thần trách nhiệm, sự tự tin của kỹ sư trẻ ấy đã cứu Nhà máy, sự cố đã không xảy ra, tránh được nhiều thiệt hại về kinh tế...

Nhà máy chạy tốt, dây chuyền thiết bị ổn định, phương pháp quản lý, điều hành, công việc của các phòng ban suôn sẻ, vậy có khi nào hết ý tưởng, hết sáng kiến không? Tôi đem băn khoăn, thắc mắc này hỏi Giám đốc Lê Trọng Đĩnh Chi, anh quả quyết: “Không bao giờ hết bởi thiết bị máy móc ngày càng cũ, kỹ sư, công nhân ngày càng có kinh nghiệm và giỏi nghề. Vậy ý tưởng và sáng kiến sẽ ngày càng nhiều”.

Đúng vậy, vườn ươm ý tưởng và sáng tạo ở Phân bón Phú Mỹ mãi xanh tươi góp phần làm cho hạt đạm tròn trĩnh, trắng ngần, giàu đạm gieo xuống những cánh đồng bất tận, làm ra những mùa vàng bội thu. Đó chính là tình yêu của họ với cây và đất...

Xanh từ đồng lúa đến làng quê

Sinh sau đẻ muộn hơn Phú Mỹ, Phân bón Cà Mau, mảnh ghép cuối cùng của Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau cũng đang nổi lên như “ngôi sao sáng” ở cực Nam Tổ quốc với nhiều con số rất ấn tượng...

Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau (PVCFC) Trần Chí Nguyện cùng Bí thư Đoàn huyện Cái Nước, người lao động công ty và các nhà báo.

Thật may mắn đúng dịp về Cà Mau, Trưởng phòng Truyền thông Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau (PVCFC) Phạm Lan Anh mời chúng tôi xuống huyện Cái Nước tham gia trồng cây cùng Đoàn Thanh niên Công ty và Đoàn Thanh niên huyện.

Từ thành phố Cà Mau xuống huyện Cái Nước chừng 30 km, hai bên đường màu xanh của lúa, của những vườn cây trái trĩu quả chứng tỏ sự đủ đầy no ấm. Con mương chạy dài liền ấp, liền xã của huyện nổi bật với hàng hoàng yến do PVCFC tài trợ đang lên xanh mơn mởn, vươn cao theo hướng mặt trời. Đã có 5.000 cây xanh được trồng trên các tuyến đường dài 25 km của huyện. Đây là một trong những chương trình an sinh xã hội trọng tâm của công ty hướng đến mục tiêu trồng 300.000 cây xanh trong giai đoạn 2023-2025.

Lễ phát động trồng cây diễn ra ngay cạnh con đường dẫn vào ấp, bên những bờ kênh, bờ rạch lúa đang trỗ đòng. Ông Trần Chí Nguyện, Phó Tổng Giám đốc PVCFC cho biết: Theo đánh giá của các chuyên gia, lượng khí tiêu hao ở Nhà máy Phân bón Cà Mau giảm 0,44%, cường độ phát thải trên mỗi tấn sản phẩm giảm 0,56% so với năm trước. Nhà máy hoạt động ổn định ở mức công suất 115-116%, đạt top 10% nhà máy tiêu hao năng lượng thấp nhất toàn cầu do Haldor Topsoe bình chọn. Công ty cũng ứng dụng thành công công nghệ thu hồi CO2 để sản xuất phân bón và thu hồi nhiệt thải để phát điện, giúp giảm phát thải khí nhà kính và nâng cao hiệu quả sản xuất.

Bí thư Huyện đoàn Cái Nước Phan Vĩnh Phú cho biết, không giống như 3 huyện trọng điểm lúa là Trần Văn Thời, U Minh và Thới Bình, Cái Nước là huyện thấp, chủ yếu là kênh rạch, sông nước, hầu hết là nuôi trồng thủy hải sản, đất trồng trọt ít nhưng vẫn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ rất lớn của Phân bón Cà Mau.

Đoàn nhà báo thăm Nhà máy Phân bón Cà Mau

Trẻ trung như Nhà máy của mình, Bí thư Đoàn Thanh niên PVCFC Nguyễn Văn Tú bảo rằng, Nhà máy trẻ nên nhân lực cũng rất trẻ, gần một nửa số lao động Nhà máy là đoàn viên thanh niên. Sức trẻ luôn tiên phong và sự sáng tạo với nhiều ý tưởng hay, sáng kiến được đưa vào sản xuất đã góp phần đưa công ty đạt được nhiều thành tích, là điểm sáng của Petrovietnam ở cực Nam Tổ quốc.

Tổng Giám đốc PVCFC Văn Tiến Thanh, người chèo lái con thuyền Phân bón Cà Mau không giấu vẻ tự hào: Từ chỗ chỉ sản xuất phân urê với công suất thiết kế nhà máy 800.000 tấn/năm, công ty đã nâng công suất lên 115%, chạy liên tục dài ngày và cho ra nhiều sản phẩm mới phục vụ bà con nông dân. Ngoài ra, PVCFC còn mạnh dạn đầu tư nghiên cứu các dự án năng lượng tái tạo, bao gồm điện mặt trời và hydro xanh, đặt nền móng cho hướng đi bền vững trong tương lai. Ủy ban ESG đã được thành lập để giám sát và thực hiện các cam kết phát triển bền vững, đồng thời tăng cường sự minh bạch trong quản trị doanh nghiệp.

Nâng cao chất lượng cuộc sống

Song song với sản xuất kinh doanh, Phân bón Cà Mau còn ghi dấu với nhiều nỗ lực phát triển bền vững. Với cam kết đồng hành cùng quốc gia trong việc đạt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050, công ty đã đưa ra các chiến lược dài hạn và ngắn hạn nhằm giảm phát thải. Mục tiêu cụ thể là giảm 7% lượng phát thải CO2 mỗi năm (tương đương 60.000 tấn) vào năm 2030. Có thể nói, Phân bón Cà Mau đang trở thành hình mẫu doanh nghiệp không chỉ thành công về kinh tế, mà còn đi đầu đồng hành nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng. Sứ mệnh này không chỉ là trách nhiệm mà còn là niềm tự hào của một thương hiệu Việt Nam.

Cảng xuất sản phẩm ở Nhà máy Phân bón Cà Mau

Phân bón Cà Mau chú trọng phát triển hệ sinh thái nông nghiệp thông minh với các sản phẩm phân bón thân thiện với môi trường như NPK thế hệ mới, hữu cơ và vi sinh; xây dựng ứng dụng hữu ích như Trợ lý nông nghiệp, triển khai nhiều chương trình hỗ trợ kỹ thuật trên đa dạng nền tảng giúp nông dân có thể tiếp cận, từ đó tăng hiệu quả canh tác, bảo vệ tài nguyên đất và nước.

Petrovietnam và 5 chữ “An”

Phân bón Phú Mỹ và Cà Mau là 2 nhà sản xuất phân bón thuộc khâu cuối trong chuỗi giá trị dầu khí - chế biến dầu khí - một trong 5 lĩnh vực sản xuất kinh doanh cốt lõi của Tập đoàn, mắt xích cuối cùng tạo nên chuỗi giá trị gia tăng hoàn chỉnh của ngành dầu khí Việt Nam từ khâu Tìm kiếm, thăm dò - Khai thác - Chế biến - Phân phối sản phẩm và Dịch vụ dầu khí.

Trải qua hơn 20 năm hoạt động, 2 nhà máy đã cung cấp 70 - 80% nhu cầu phân đạm cho cả nước, khẳng định vai trò quan trọng của Petrovietnam với nền nông nghiệp nước nhà, góp phần tích cực vào giữ vững an ninh lương thực, phát triển kinh tế - xã hội đất nước... PVFCCo - Phú Mỹ và PVCFC là minh chứng sinh động làm thay đổi quan điểm của không ít người cho rằng: Phân bón chẳng liên quan gì đến dầu khí...

Thành công của 2 dự án dầu khí, trong đó tận dụng tối đa nguồn khí đồng hành trong quá trình khai thác là một phần của chiến lược 5 chữ “An” của Petrovietnam, bao gồm: An ninh năng lượng, An ninh kinh tế, An ninh lương thực, An ninh quốc phòng và An ninh an sinh xã hội. Nó cũng giúp Petrovietnam tạo ra các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và sức cạnh tranh của doanh nghiệp, tạo ra giá trị kinh tế lớn hơn.

Với hành trình 50 năm xây dựng và trưởng thành, Petrovietnam đã có những bước đi vững chắc, phát triển vượt bậc và toàn diện từ khâu tìm kiếm thăm dò, khai thác dầu khí, đến công nghiệp khí, lọc hóa dầu, điện, khí, dịch vụ kỹ thuật dầu khí chất lượng cao.

Chủ tịch HĐTV Petrovietnam Lê Mạnh Hùng khẳng định, thông qua quản trị hiệu quả trên cơ sở thực hiện đồng bộ chuyển đổi số, quản trị biến động, quản trị danh mục đầu tư, quản trị chuỗi liên kết, Petrovietnam đã trở thành tập đoàn kinh tế mạnh trong nước và quốc tế, là công cụ điều tiết kinh tế vĩ mô của Chính phủ, giữ vai trò xương sống về an ninh năng lượng (thăm dò khai thác, chế biến dầu - khí), an ninh lương thực (sản xuất, cung ứng phân bón phục vụ nông nghiệp), an ninh kinh tế (đóng góp lớn cho ngân sách quốc gia), an ninh quốc phòng (tham gia bảo vệ chủ quyền quốc gia trên biển) và cả an sinh xã hội.

Chiều trên cảng xuất sản phẩm ở Cà Mau thật đẹp. Tối dùng dằng chẳng muốn xa mà cứ muốn nhìn mãi, ngắm mãi dây chuyền tự động cùng những người thợ hối hả xếp từng bao phân bón xuống chiếc sà lan to tướng đậu dưới sông. Trong từng hạt đạm to đục đó có cả tình người Petrovietnam và khát vọng về một mùa vàng bội thu, no ấm cho người nông dân Việt Nam. Phải chăng, họ đang ngân vang bản tình ca về cây và đất...

Trần Thị Sánh