Nghĩa trang xanh giữa lòng biển cả
![]() |
Nhà giàn DK1 vẫn kiên cường giữa bão tố |
Chúng tôi tìm về nhà Trung tá Bùi Xuân Bổng - người tường tận về sự hy sinh của 3 liệt sĩ DK1 đầu tiên trong vụ bão tố đánh sập nhà giàn Phúc Tần 3. Sau 32 năm lăn lộn với 15 nhà giàn DK1, cựu binh Bổng trở về đời thường với bản lĩnh và niềm kiêu hãnh của một “sói biển” dạn dày nắng gió. Ký ức những ngày cùng đồng đội “sống với biển, vui buồn với biển” không thể nào quên. Anh Bổng kể lại:
“Chiều 4-12-1990, cơn lốc bất ngờ ập tới vùng biển thềm lục địa phía Nam. Nhà giàn Phúc Tần 3 (DK1/3) nằm đúng tâm lốc xoáy. Những con sóng như mái nhà cuộn lên từ lòng biển, đập mạnh vào nhà giàn, nhà giàn chao đảo như ngọn tre. Nhà giàn Phúc Tần 3 thiết kế theo dạng boong tong được cố định bởi 4 giây xích neo vào san hô. Độ cao từ mặt biển lên sàn công tác là 7m, chỉ chịu đựng được sóng cấp 6.
Trước sức tàn phá của cơn lốc giữa đêm đen, 9 cán bộ, chiến sĩ bình tĩnh lấy những miếng gỗ bung lên từ mặt sàn, kết lại thành chiếc bè và rời nhà giàn. Lúc 3 giờ sáng ngày 5-12-1990, một con sóng như quả núi ập tới đánh sập hoàn toàn nhà giàn, cuốn theo 9 anh em xuống biển. Chúng tôi bám vào tấm gỗ bơi giữa sóng biển. Trung úy Nguyễn Hữu Quảng lúc đó giữ chức Trạm phó chính trị nói với tôi: “Nếu tao chết thì mày về báo với gia đình tao nhé. Bố mẹ tao ở Hà Tây”. Anh Quảng nhường áo phao cho đồng đội cùng với miếng lương khô. Đúng lúc đó, anh Quảng bị sóng hút và nhấn chìm vào lòng biển. Y sĩ Trần Văn Là, chiến sĩ cơ điện Hồ Văn Hiền cũng bị nhấn chìm. Đó là 3 liệt sĩ đầu tiên của nhà giàn DK1”.
Tính đến dịp Tiểu đoàn DK1 kỷ niệm 32 năm ngày thành lập, đã có 11 liệt sĩ hy sinh, trong đó có 6 liệt sĩ vĩnh viễn nằm lại giữa biển khơi, 5 liệt sĩ có phần mộ ở đất liền. Đại úy Dương Văn Bắc, quê ở xã Nghĩa Dũng, huyện Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An là liệt sĩ thứ 10 của nhà giàn DK1.
![]() |
Di ảnh liệt sĩ Đại úy Dương Văn Bắc tại nhà riêng ở Vũng Tàu |
Trung tuần tháng 7-2021, chúng tôi tìm về căn nhà nhỏ ở hẻm 1448 đường 30/4, phường 11, TP Vũng Tàu để “gặp lại” người đồng đội đã một thời sống và làm việc cùng nhau ở nhà giàn DK1. Trên bàn thờ đặt di ảnh của Dương Văn Bắc cùng với dòng chữ “DK1 nhớ mãi về anh”. Dưới chân dòng chữ ấy là kỷ niệm chương do Bộ Tư lệnh Hải quân tặng Dương Văn Bắc vì có thành tích xuất sắc trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Nén hương trầm thoang thoảng mùi thơm. Mắt chúng tôi cay cay, hình ảnh Bắc và nhà giàn DK1/11 ùa về xúc động.
Chị Vương Thị Trâm - vợ của liệt sĩ Dương Văn Bắc - bê cái rương sắt dưới bàn thờ chồng mở cho chúng tôi xem. Trong đó có rất nhiều di vật của anh Bắc đem về từ nhà giàn DK1/11. Đó là chiếc mũ cối, đôi găng tay dùng để kéo gạo mỗi lần chở hàng từ đất liền ra, chiếc bi đông nước, đôi giày cao cổ, cái thắt lưng, chiếc đai cột người rời nhà giàn xuống tàu tránh bão, 2 bịch gạo rang anh đem theo để khi say sóng đổ nước sôi vào uống cầm hơi lấy sức. Trong nhiều di vật ấy, có một thứ thiêng liêng mà lần đi biển nào anh Bắc cũng đem theo: Tấm thiệp đám cưới màu hồng.
![]() |
Chị Vương Thị Trâm - vợ liệt sĩ Bắc xem lại những di vật của chồng để lại |
Chị Trâm kể lại, sau 2 năm yêu nhau, anh chị làm đám cưới. Lúc đi chọn thiệp cưới, anh Bắc thích màu xanh nước biển thể hiện sóng nước hải quân, còn chị thích màu hồng, màu của tình yêu nồng thắm. Chiều ý vợ, anh Bắc đồng ý in thiệp cưới màu hồng. Trước khi đi nhà giàn, anh Bắc cầm tấm thiệp bỏ vào balô, bảo đem theo cho đỡ nhớ vợ, ở biển cô đơn lắm... Tấm thiệp cưới còn đây, nhưng chú rể ngày ấy không còn nữa. Giờ nó trở thành kỷ vật thiêng liêng của chị. “Ai ngờ tấm thiệp màu hồng đã hóa thành màu xanh sóng biển!”, chị Trâm nghẹn ngào.
Trên vùng biển DK1 có một nghĩa trang không có phần mộ như ở đất liền. Mộ của các liệt sĩ là những con sóng bạc đầu, là rạn san hô nằm tận đáy biển sâu. Gọi đó là “nghĩa trang xanh”, bởi mỗi lần tàu hải quân đi qua vùng biển này đều thả hoa tưởng niệm, tên tuổi các anh đều được nhắc nhớ, truyền lại cho thế hệ trẻ.
![]() |
Tràng hoa liệt sĩ thả xuống biển giữa cơn mưa |
Tháng 3-2021, mùa biển lặng, tàu chúng tôi kiểm tra công tác huấn luyện tại các nhà giàn DK1 và dừng lại ở vùng biển Tư Chính, Phúc Nguyên - nơi có 4 nhà giàn DK1/11, DK1/12, DK1/14 và DK1/15 đồn trú ở đây. Tại vùng biển này, ngày 14-10-2014, Đại úy Dương Văn Bắc đã anh dũng hy sinh trong lúc kiểm tra vật cản chân đế nhà giàn sau giờ huấn luyện phương án rời bão tố.
Giữa biển trời thanh vắng, giữa đại dương mênh mông, chúng tôi xếp hàng lặng lẽ trên boong tàu làm lễ tưởng niệm các liệt sĩ DK1. Từ mái đầu bạc phơ đến cậu lính trẻ lần đầu tiên đến đặt chân lên tàu đến DK1, không ai kìm được xúc động. Xin dâng tặng các liệt sĩ đã vĩnh hằng giữa lòng biển cả những vần thơ từ trái tim tôi - người sĩ quan nhiều năm lăn lộn ở DK1:
32 năm rồi DK1 vẫn kiên trung
Giữa bão tố phong ba bao la biển cả
Đồng đội ơi - mỗi người một ngả
Các anh nằm đâu, có dưới sóng bạc đầu?
Bắc, Chương, Hồng ơi! Anh ở đâu?
Dưới tầng biển sâu hay nhành san hô đỏ
Tư Chính, Phúc Nguyên vẫn đang còn đó
Cột mốc chủ quyền giữa sóng gió hiên ngang
Các anh vĩnh hằng để Tổ quốc vinh quang
Để biển bình yên, cho muôn đời hậu thế
Khúc tưởng niệm này và những câu chuyện kể
Vọng mãi tên anh, những liệt sĩ biển khơi
Tên các anh nhắc nhớ mãi ngàn đời.
Mai Thắng