Phân tích và dự đoán nhu cầu điện toàn cầu từ nay đến năm 2026

20:30 | 04/08/2025

Dù kinh tế thế giới còn nhiều biến động, nhu cầu sử dụng điện trên toàn cầu vẫn được dự báo sẽ tiếp tục tăng mạnh đến năm 2026. Xu hướng này được thúc đẩy bởi sự phát triển của các ngành công nghiệp, trung tâm dữ liệu, xe điện và hệ thống điều hòa. Trong khi đó, các nguồn năng lượng như năng lượng tái tạo, khí đốt và điện hạt nhân đang ngày càng đóng vai trò lớn hơn trong cơ cấu cung cấp điện.

Phân tích và dự đoán nhu cầu điện toàn cầu từ nay đến năm 2026

Dù kinh tế thế giới còn nhiều biến động, nhu cầu sử dụng điện trên toàn cầu vẫn được dự báo sẽ tiếp tục tăng mạnh đến năm 2026. (Ảnh: AFP)

Theo một báo cáo mới về thị trường điện toàn cầu, điện đang ngày càng trở thành yếu tố thiết yếu cho khai thác, làm mát tòa nhà, vận hành trung tâm dữ liệu và phát triển phương tiện giao thông chạy điện. Báo cáo dự đoán, nhu cầu điện toàn cầu sẽ tăng 3,3% trong năm 2025, và 3,7% trong năm 2026 - gấp đôi tốc độ tăng trưởng trung bình của tổng nhu cầu năng lượng trong cùng giai đoạn.

Năng lượng tái tạo bứt phá, cơ cấu nguồn điện đang thay đổi

Từ năm 2025 đến 2026, năng lượng tái tạo được kỳ vọng sẽ trở thành nguồn khai thác điện lớn nhất thế giới, vượt qua than đá - với điều kiện thời tiết thuận lợi và giá nhiên liệu không biến động mạnh. Bên cạnh đó, điện hạt nhân cũng được dự báo đạt mức sản lượng kỷ lục, nhờ việc tái khởi động các lò phản ứng tại Nhật Bản, sự ổn định của nguồn cung tại Mỹ và Pháp, cùng các dự án mới ở châu Á.

Điện từ khí đốt cũng được dự báo sẽ tiếp tục tăng đều, thay thế dần than và dầu ở nhiều khu vực trên thế giới.

Việc thay đổi trong cơ cấu nguồn phát điện đang góp phần giữ ổn định lượng khí thải CO₂ từ ngành điện. Dự báo, lượng phát thải này sẽ không tăng trong năm 2025 và có thể giảm nhẹ vào năm 2026. Tuy nhiên, xu hướng này vẫn phụ thuộc vào diễn biến của kinh tế toàn cầu và thời tiết.

Châu Á dẫn đầu đà tăng, sự khác biệt giữa các khu vực ngày càng rõ

Phần lớn mức tăng nhu cầu điện toàn cầu sẽ đến từ các nước đang phát triển ở châu Á, đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ - hai quốc gia được dự báo sẽ chiếm khoảng 60% mức tăng tiêu thụ điện toàn cầu trong giai đoạn 2025-2026. Dự kiến, nhu cầu điện của Trung Quốc sẽ tăng 5,7% vào năm 2026, còn Ấn Độ thậm chí có thể tăng tới 6,6%.

Tại Mỹ, nhu cầu điện cũng tăng ổn định, chủ yếu nhờ sự phát triển mạnh mẽ của các trung tâm dữ liệu. Tốc độ tăng trưởng hằng năm dự kiến sẽ vượt 2% trong hai năm tới - cao hơn nhiều so với mức trung bình của thập kỷ qua.

Ngược lại, tại Liên minh châu Âu, nhu cầu điện được dự báo sẽ tăng chậm hơn, khoảng 1% trong năm 2025 và nhích nhẹ vào năm 2026. Ngành công nghiệp châu Âu đang gặp khó khăn do giá điện cao - trung bình cao gấp đôi so với Mỹ và cũng cao hơn nhiều so với Trung Quốc - khiến các ngành tiêu tốn nhiều năng lượng gặp khó khăn trong việc duy trì sức cạnh tranh.

Giá cả và tính linh hoạt: Thách thức mới của thị trường điện

Trong nửa đầu năm 2025, giá điện bán buôn tại Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ đã tăng từ 30 đến 40% so với cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân chủ yếu là do giá khí đốt leo thang trong bối cảnh thị trường năng lượng toàn cầu tiếp tục căng thẳng. Dù vậy, mức giá trung bình vẫn thấp hơn so với năm 2023, nhưng vẫn cao hơn đáng kể so với năm 2019.

Đáng chú ý, hiện tượng giá điện âm - khi người bán phải trả tiền để được tiêu thụ điện - đang xuất hiện ngày càng thường xuyên tại một số thị trường. Điều này cho thấy nhu cầu cấp bách trong việc tăng tính linh hoạt cho hệ thống điện, đặc biệt là thông qua các giải pháp lưu trữ điện và quản lý nhu cầu hiệu quả hơn.

Biến động giá điện và áp lực nâng cao tính linh hoạt đang trở thành thách thức lớn đối với toàn ngành năng lượng. Ông Keisuke Sadamori, Giám đốc phụ trách Thị trường và An ninh Năng lượng của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), nhận định: “Sự phát triển nhanh của năng lượng tái tạo và điện hạt nhân đang làm thay đổi sâu sắc thị trường điện. Tuy nhiên, để đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng, cần phải đầu tư mạnh vào hệ thống lưới điện, công nghệ lưu trữ và các cơ chế điều chỉnh linh hoạt”.