Phân tích xu hướng thị trường năng lượng toàn cầu hiện nay

14:00 | 22/04/2025

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ gia tăng, Trung Quốc đang chuyển hướng nhập khẩu dầu thô từ Canada, đồng thời cắt giảm mạnh lượng mua từ Mỹ, theo Bloomberg đưa tin ngày 17/4.

Phân tích xu hướng thị trường năng lượng toàn cầu hiện nay

Xu hướng thị trường năng lượng toàn cầu trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị. Hình minh họa

Dữ liệu từ công ty theo dõi vận chuyển dầu khí toàn cầu Vortexa (trụ sở tại London) cho thấy, lượng dầu thô Trung Quốc nhập từ một cảng gần Vancouver (Canada) đã vọt lên mức kỷ lục 7,3 triệu thùng trong tháng 3, và có thể tiếp tục tăng trong tháng 4. Trong khi đó, lượng dầu Mỹ xuất sang Trung Quốc đã giảm mạnh, từ mức đỉnh 29 triệu thùng hồi tháng 6 năm ngoái xuống còn khoảng 3 triệu thùng/tháng.

Sự chuyển hướng nhập khẩu dầu thô từ Canada

Hoạt động nhập khẩu trực tiếp dầu từ Canada trước đây vốn rất hạn chế, do hạ tầng vận chuyển chưa đáp ứng. Các nhà máy lọc dầu Trung Quốc chủ yếu dựa vào nguồn cung từ Trung Đông và Nga. Tuy nhiên, việc hoàn thành dự án mở rộng đường ống Trans Mountain vào tháng 5 năm ngoái – cho phép trực tiếp vận chuyển dầu thô ra bờ biển Thái Bình Dương – đã giúp Canada mở rộng cánh cửa xuất khẩu sang châu Á, giảm bớt sự phụ thuộc vào Mỹ.

Phần lớn dầu thô của Canada trước đây được xuất sang Mỹ để tinh chế hoặc tái xuất sang châu Á. Với tuyến đường ống mới, dầu Canada có thể đến thẳng Trung Quốc mà không cần qua Mỹ, giúp nước này đa dạng hóa nguồn cung giữa bối cảnh địa chính trị biến động.

Căng thẳng thương mại và ảnh hưởng đến nhập khẩu dầu

Bloomberg cho biết, trong 2 tháng qua, Washington và Bắc Kinh liên tục áp thuế trả đũa lẫn nhau. Trung Quốc đã cắt giảm khoảng 90% lượng dầu thô nhập từ Mỹ. Trước đó, Bắc Kinh tuyên bố sẽ không áp thêm thuế lên hàng hóa Mỹ mà sẽ tìm các biện pháp khác để đáp trả.

Theo số liệu hải quan Trung Quốc, dầu thô từ Mỹ chỉ chiếm khoảng 1,7% tổng lượng dầu nhập khẩu của nước này trong năm ngoái, giảm so với mức 2,5% của năm 2023. Canada đang trở thành một đối tác cung cấp dầu quan trọng của Trung Quốc. Việc mở rộng đường ống Trans Mountain giúp đưa dầu từ Alberta tới các cảng phía Tây Canada để xuất khẩu sang châu Á, trong đó có Trung Quốc.

“Trong bối cảnh xung đột thương mại, khả năng Trung Quốc tăng nhập khẩu dầu từ Mỹ là rất thấp. Bắc Kinh cũng không thể chỉ dựa vào nguồn từ Nga hay Trung Đông. Do đó, bất kỳ nguồn cung nào từ Canada đều là tín hiệu tích cực”, ông Wenran Jiang, Chủ tịch Diễn đàn Năng lượng và Môi trường Canada – Trung Quốc, nhận định.

Nga hiện vẫn là nhà cung cấp dầu thô lớn nhất cho Trung Quốc, với lượng xuất khẩu sang nước này đạt mức cao kỷ lục trong năm nay nhờ các mức chiết khấu hấp dẫn. Trong khi đó, lượng dầu nhập từ Ả Rập Xê Út – nhà cung cấp lớn thứ hai – đã giảm 9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Việc Trung Quốc thay đổi nguồn nhập khẩu dầu có thể làm đảo lộn cán cân thương mại dầu mỏ toàn cầu, gây ảnh hưởng tới xuất khẩu của Mỹ, và làm suy giảm vị thế địa chính trị của nước này. Dù Nga và Ả Rập Xê Út vẫn là hai nhà cung cấp chính, vai trò của Canada đang nổi lên rõ rệt.

Tương lai của ngành năng lượng

Trong nỗ lực đảm bảo an ninh năng lượng, Trung Quốc đang hướng đến mục tiêu giảm rủi ro từ các biến động địa chính trị bằng cách mở rộng mạng lưới cung cấp. Điều này buộc nhiều quốc gia phải xem xét lại các mối quan hệ hợp tác trong lĩnh vực năng lượng và thúc đẩy sự hình thành của các liên minh mới.

Việc Trung Quốc điều chỉnh chính sách nhập khẩu dầu không chỉ là bước đi ngắn hạn mà có thể tạo ra những thay đổi lâu dài trong thương mại toàn cầu. Khi các nước khai thác dầu thích nghi với cục diện mới, một trật tự năng lượng quốc tế mới có thể đang dần hình thành.

Tóm lại, xu hướng giảm mạnh nhập khẩu dầu từ Mỹ cho thấy rõ địa chính trị đang có ảnh hưởng ngày càng sâu sắc tới dòng chảy thương mại toàn cầu. Trong cuộc cạnh tranh giành quyền kiểm soát nguồn cung và thị trường, việc mở rộng đối tác là yếu tố sống còn định hình tương lai ngành năng lượng thế giới.