Quản lý chất lượng hàng hóa theo ba mức độ rủi ro

Theo quy định mới, việc phân loại sản phẩm theo mức độ rủi ro sẽ làm cơ sở để áp dụng các biện pháp quản lý phù hợp. Với nhóm rủi ro trung bình và cao, sản phẩm bắt buộc phải công bố hợp quy hoặc thực hiện các hình thức quản lý khác theo quy định chuyên ngành. Các sản phẩm rủi ro thấp sẽ được miễn hoặc giảm kiểm tra, kiểm tra hậu thông quan để tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp.

Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa/Ảnh minh họa

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá, cách tiếp cận này phù hợp thông lệ quốc tế và thực tiễn quản lý trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay. Đồng thời, Luật cũng cho phép công nhận kết quả đánh giá của các tổ chức do bộ, ngành chỉ định, qua đó giúp giảm chi phí đánh giá sự phù hợp cho doanh nghiệp.

Luật cũng quy định rõ trách nhiệm quản lý nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hóa, trong đó Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan chịu trách nhiệm thống nhất. Đối với các mặt hàng đặc thù liên quan đến quốc phòng, an ninh, an toàn thông tin, Bộ Quốc phòng và Bộ Công an sẽ ban hành hướng dẫn chi tiết.

Đáng chú ý, Luật lần này mở rộng việc ứng dụng công nghệ vào công tác quản lý, như mã số, mã vạch, nhãn điện tử, truy xuất nguồn gốc, hộ chiếu số và các nền tảng dữ liệu phục vụ thanh tra, kiểm tra, cảnh báo rủi ro. Việc truy xuất nguồn gốc sẽ là yêu cầu bắt buộc đối với nhóm hàng hóa rủi ro cao, với lộ trình thực hiện cụ thể, đảm bảo phù hợp với năng lực doanh nghiệp và đặc thù từng ngành.

Bên cạnh đó, Luật cũng bổ sung quy định cho phép tổ chức xã hội khởi kiện dân sự để bảo vệ quyền lợi chung của người tiêu dùng trong trường hợp hàng hóa không đạt tiêu chuẩn công bố hoặc gây thiệt hại cho người sử dụng. Cơ quan giải quyết tranh chấp có trách nhiệm phối hợp, chia sẻ thông tin với các cơ quan quản lý nhằm kiểm tra, xử lý và kịp thời cảnh báo rủi ro.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.