Vì sao Ấn Độ vẫn mua dầu của Nga dù bị Mỹ áp thuế?

13:30 | 10/08/2025

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa thông báo sẽ áp thêm 25% thuế với hàng hóa nhập khẩu từ Ấn Độ, bắt đầu từ ngày 27/8. Mức này cộng dồn với 25% thuế đã áp trước đó, nâng tổng thuế lên 50%. Động thái nhằm đáp trả việc Ấn Độ vẫn tiếp tục mua dầu từ Nga, và đã làm dấy lên nhiều tranh luận toàn cầu về chính sách thương mại, đặc biệt với những nước vẫn nhập khẩu lượng lớn năng lượng từ Nga.

Vì sao Ấn Độ vẫn mua dầu của Nga dù bị Mỹ áp thuế?

Hình minh họa

Châu Á trở thành thị trường dầu mỏ chính của Nga

Trước đây, Liên minh châu Âu (EU) là khách hàng mua dầu lớn nhất của Nga. Nhưng sau khi EU áp lệnh trừng phạt, các nước châu Á - đặc biệt là Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ - đã nhanh chóng thế chỗ và trở thành nhóm nhập khẩu hàng đầu. Hiện châu Á đã vượt xa các khu vực khác, trở thành thị trường xuất khẩu dầu lớn nhất của Nga.

Cụ thể, Trung Quốc: nhập khoảng 219,5 tỷ USD năng lượng (dầu khí, than đá) từ Nga. Ấn Độ: nhập khoảng 133,4 tỷ USD sản phẩm năng lượng. Thổ Nhĩ Kỳ: nhập gần 90,3 tỷ USD năng lượng. Một số nước châu Âu như Hungary vẫn mua dầu Nga qua đường ống, nhưng khối lượng đã giảm mạnh vì trừng phạt.

Mặc cho các biện pháp cấm vận của Mỹ và châu Âu, Nga vẫn thu lợi lớn từ xuất khẩu dầu. Theo chuyên gia kinh tế Kiev, riêng tháng 6 Nga thu được khoảng 12,6 tỷ USD từ dầu mỏ, và cả năm 2025 có thể đạt tới 153 tỷ USD.

Vì sao Ấn Độ vẫn giữ thế thuận lợi?

Dù bị Mỹ áp thuế tổng cộng 50%, Ấn Độ vẫn có lợi thế hơn Trung Quốc. Lý do là trong chính sách thương mại mới của Washington: Hàng Trung Quốc chịu thuế tới 30% (riêng một số mặt hàng chiến lược còn cao hơn). Hàng Ấn Độ ở mức 25% (trước khi cộng thêm mức phạt mới), vẫn giúp họ cạnh tranh được tại thị trường Mỹ.

Theo Fitch Ratings, Chỉ số Thuế quan Hiệu dụng (ETR) - thước đo ảnh hưởng thực tế của thuế quan lên thương mại - cho thấy: Thuế quan hiệu dụng trung bình ở Mỹ đã tăng từ 15% lên 17% trong năm nay.

Trung Quốc chịu ETR cao nhất: 41,4% (so với 10,7% trước đây).

Ấn Độ ở mức hơn 21%, thấp hơn nhiều so với Trung Quốc, duy trì vị thế tương đối thuận lợi.

ETR là chỉ số quan trọng để đánh giá mức ảnh hưởng thực sự của thuế đối với chiến lược thương mại và kinh tế của một quốc gia.

Căng thẳng thương mại sẽ còn leo thang

Theo Liao Yu, giảng viên Đại học Nhân dân (Trung Quốc), trong nhiệm kỳ thứ hai, ông Trump tỏ ra cứng rắn hơn với khẩu hiệu “Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại”. Nhiều người ủng hộ tin rằng thương mại tự do đã gây hại cho Mỹ, và Trung Quốc là nguyên nhân chính.

Trong tương lai, Bắc Kinh có thể phải đối mặt với những “đợt chiến thuế quan” gay gắt hơn. Tuy nhiên, cách tiếp cận “Nước Mỹ trên hết” của ông Trump cũng làm lung lay một số liên minh truyền thống của Washington - và đây có thể là cơ hội chiến lược để Trung Quốc tận dụng.